Ege Gübre Neolitik Yerleşimi’nde yapılan arkeolojik kazıların sonuçlarına göre, Kıyı Ege Neolitik Çağ çömlekçiliğinde halka dip geleneği de vardır. Ancak diğer Kıyı Ege Neolitik yerleşimlerinde halka dipler nadir örneklerdir. Bu çalışmada yerleşimler arasında çömlekçilikte görülen bu farklılığın nedenleri ve Ege Gübre Yerleşimi bağlamında halka diplerin Kıyı Ege Neolitik Çağ çanak çömleğinde kronolojik bir değerleri bulunup bulunmadığı araştırılmıştır. Bu amaç doğrultusunda ilk olarak Kıyı Ege yerleşimleri, arkasından Ege Gübre Yerleşimi anlatılmıştır. Kıyı Ege Neolitik Çağ yerleşimleri ve Ege Gübre Yerleşimi’nde ortaya çıkartılan halka dipler incelenmiştir. Bunlar Kıyı Ege’nin yakın çevresinde yer alan Neolitik kültür bölgelerindeki yerleşimler ile karşılaştırılmıştır. Bu değerlendirmeler halka diplerin Kıyı Ege’de M.Ö. VII. binyılın sonunda ortaya çıktığını ve bunun belki de Kıyı Ege’ye yeni gelen topluluklar ile ilişkili olduğunu göstermektedir.

Tarih kitapları bütünüyle hayal ürünü veya tarihî gerçeklerin saptırılmış çok uzak anımsamalarından olu­şan ve gerçek olayları gölgede bırakacak derecede ka­vim ve olaylarla doludur. Aralarında Hellen efsanesi­nin, Tevrat ve İncil’in ürünleri olanlarını silip atmak mümkün değildir. Amazonlar, Homeros efsaneleri ve Hel­len fantezisinin yarattığı bir kadınlar topluluğudur ve sonradan gelişen ve Amazonomakhia denen sanat dalı vasıtasıyla ünleri daha da artmıştır. Amazonların ta öteden beri Kuzey Kapadokya’da aranmalarına Boğazköy- Hattuša’nın kâşifi olarak kabul edilen Charles Texier’in Yazılıkaya kabartmalarını Hellenlerle Amazonlar ara­sın­daki savaşları canlandırdığını öne sürmesi örnek verilebilir. Araş­tırmanın amacı, Tunç Çağı Anadolu ar­şivlerinde Ama­zonların tarihî açıdan varlıklarıyla ilgili belgeleri bulup değerlendirmektir. Tüm savların aksine arkeolo­jik mal­zeme yoktur ya da ele geçmemiştir ve var ol­duğu sa­nılanların da hiçbir değeri yoktur. Gerçekten de Hitit başkenti Boğazköy-Hattuša’da bulunan yazılı belgeler­den Ama­zon­ların insan fanta­zisinin bir ürünü olmayıp, uzak geçmişte Kapadokya, Kuzey ve Batı Ana­dolu’da ya­şamış tarihî toplumların silik anımsamaları oldukları an­laşıl­maktadır. Makaleye konu olan metin tam olarak çev­rilemeyecek kadar kötü korunmuştur, ama kesinlikle şöyle özetlenebilir: hudak para šalik- “(sevişmek niye­tiy­le) hemen yaklaşmak, saldırmak, teca­vüz etmek” ve ep-/appanzi “tutmak, yakalamak, sahip olmak, ele ge­çirmek, almak”, da- “kızları almak”, tarup- “kızları toplamak, devşirmek”, pehute- “kızları bir yere götürmek”,waštai- “günaha girmek, ayıp şey yap­mak” gibi tesadüfen korunabilen ifadeler, bunun ispatı­dır.

It is one of the most evident shortcomings of historiography that legend retails far better than historical fact and at times legends surpass historical events, especially if of ancient Greek or Biblical origin. Amazons were one of those legendary peoples, created first by Homeric myth, and spread widely through an art form called Amazonomachies. It is significant that Charles Texier, the discoverer of the Hittite capital Boğazköy-Hattuša, assigned the rock reliefs of Yazılıkaya to the legendary combat between the Amazons and the ancient Greeks. This article provides evidence concerning the historicity of the Amazons in written sources dating from the Anatolian Bronze Age. Archaeological evidence for their presence does not exist, and those that have been connected with them are absolutely ambivalent. Due to new textual attestations from the Hittite capital of Hattuša we are fortunately able to establish that the Amazons were not a creation of human fantasy, but on the contrary, they were the reminiscence of remote prehistoric societies that formerly inhabited Cappadocia and Western and Northern Anatolia. Among the texts in the Boğazköy archives there are those which attest to all of the basic elements and motives that are recorded in the legends concerning the Amazons. Hititte tablet, in spite of its poorly preservation, attests in connection with some girls gathered from villages the following phrases: hudak para šalik – “to come close, to approach immediately, rape”, ep-/appanzi “to take someone sexually”, da- “to take the girls”, tarup- “to gather the girls”, pehute- “to take away, transport the girls”, waštai- “to sin, to commit an unusual crime”, river bank and naked (girls)

Bu makalenin konusunu Yeni Hitit Sanatı’nda temsil değeri kazanan üzüm salkımı ve/veya başak demeti taşıyan figürler oluşturmaktadır. Bu bağlamda, söz konusu repertuarın neden I. binyılda; Yeni Hitit Sanatı’nda ve bu türden temsiller aracılığıyla yaygınlaş­mış olduğu araştırmanın temel sorunsalını teşkil etmiş­tir. Bu sorun, ikonografik araştırma ilkelerinin sunduğu olanaklar çerçevesinde biçim, anlam, yakın ve uzak ben­zerleri başlıklarında analiz edilmiş ve içerik bölü­münde, elde edilen veriler farklı alanlardan gelen araş­tırma sonuçları aracılığıyla değerlendirilmek suretiyle sonuca bağlanmıştır.

This article concerns the representations of figures holding a bunch of grapes and/or ears of wheat which are frequently found in Neo-Hittite Art. In this context, the main focus is upon the question as to why these representations came to be commonly depicted during the first millennium in Neo-Hittite Art. This issue has been investigated and analysed within the framework of possibilities provided by the principles of iconographic research, under the titles of form, meaning, content, very similar and similar examples and  concludes with the evaluation of the collected data within the context of research results  from different branches.

The exquisitely decorated Chigi Vase, made around 640 BC, is one of the best known of all Greek painted pots, and with its three intricate friezes with human figures it is certainly among the most ambi­tious ever produced at Corinth. Found in Etruria, it is not clear for whom it was originally made. It is easier to describe what it shows than to make firm state­ments about what it was intended to convey; most earlier discussions (usually very brief) have concluded that no linkage between the scenes was intended. Two more recent analyses, however, see an over-arching ‘programme’ at work, concerned with the paideia and training of Greek youths. The present discussion concentrates on the possible connections between the Judgement of Paris painted under the handle, and the other scenes, at the same time taking the remaining works of the Chigi Painter into consideration, and argues that the pot has more to do with Paris than previously thought.

M.Ö. 640 civarında yapılan zarifçe süslenmiş Chigi Vazosu, tüm Hellen boyalı vazolarının en iyi bilinen örneklerinden biridir ve insan figürlü üç grift friziyle, kuşkusuz Korinthos’ta şimdiye kadar üretilen en iddialı vazolar arasında yer almaktadır. Etruria’da bulunan bu vazonun kim için yapıldığı belirli değildir. Neyi iletmek istediği hakkında kesin yargılar üretmekten ziyade vazonun neyi gösterdiğini tanımlamak daha kolaydır. En erken tartışmalar (genellikle çok kısa) sahneler arası bağlantı bulunmadığı yönündedir. Zira daha sonraki iki analiz, Hellen gençliğinin paideia ve bedensel eğitimle ilişkili olan eserde kapsayıcı bir program olduğunu gösterir. Bu çalışmada ise, kulbun altında resmedilen Paris’in karar sahnesiyle Chigi ressamının kalan eserleri dikkate alınarak incelenmekte, diğer sahneler arasındaki muhtemel bağlantılar üzerinde durmakta ve kabın önceden düşünülenden ziyade daha çok Paris’le ilişkili olduğu ileri sürülmektedir.

Platon’da pathos’un ya da paskhein fiilinden türe­yen diğer isimlerin anlamları, onun kosmos’un iki temel hareketi (kinēseis) olarak gördüğü poiein (etkilemek) ve paskhein (etkilenmek) arasındaki bağıntı dikkate alın­madan anlaşılamaz. Bu doğrultuda, pathos ve insan ruhundaki işlevi esas olarak Platon’un ruhu incelemeye ayırdığı üç söyleşisinde (Phaidon, Politeia ve Timaios) ruhun dynamis’ine (poiein ve paskhein olanağı) odak­lanarak izlenecektir. Bu üç söyleşi, pathos’ların ruhun dynamis’ine eklenmesini aşama aşama göstermeleri ve pathos’un haz, acı ve kinēsis’le ilgili anlamını izlemeyi olanaklı kılmaları bakımından onun olumlu ve olum­suz işlevlerini açığa çıkarır. Phaidon’da pathos’ların bedene ait olduğu düşünülürken, ruhun bunlardan etkilenmesinin belirtisi haz ve acı olarak ortaya koyulur ve bu sayede ruhun üçlü bir form (eidos) kazanmasının yolu açılır. Politeia’da ise haz ve acının belirtisi ruhta oluşan kinēsis olarak saptanır; bu yeni saptama sonraki söyleşilerde ruhun bütün hareketlerin kaynağı olarak öne sürülmesiyle sonuçlanır. Nihayet Platon, Timaios’ta insan ruhunu tümüyle kinēsis’le ilişkilendirerek yeni­den düşünür ve ruhun edilgen hareketine pathēma ya da pathos adını verir. Timaios’ta iştahlar ve duygular diye ikiye ayrılmış olan ruhun edilgen formu, Phile­bos’ta öfke, korku, aşk, kıskançlık gibi duygular için bedenden bağımsız olarak yalnızca ruhta oluşan bir hareket tanımlanmasına yol açar. Bu tanım da sonunda Aristoteles’in ‘duygulanım’ anlamındaki pathē tanı­mına öncülük edecektir.

The meanings of pathos or other nouns derived from the verb paschein in Plato cannot be understood without considering the correlation between poiein (to act) and paschein (to be acted upon) that he sees as two basic motions (kinēseis) of the kosmos. Accordingly, pathos and its function in the human soul will be observed by focusing on the dynamis of the soul mainly in his three dialogues (Phaedo, Republic and Timaeus) which are devoted to examine the soul. These three dialogues reveal its negative and positive functions by showing how pathē (plural of pathos) are gradually added to the dynamis of the soul and making the meaning of pathos possible to follow in the context of pleasure, pain and kinēsis. Pathē are considered belonging to the body in Phaedo, the symptoms of the soul being affected by them are exhibited as pleasure and pain, whereby this approach prepares the way for the tripartite form (eidos) of soul. Then the symptom of feeling the pleasure and pain is determined as motion (kinēsis) in the soul in Republic, and this new determination results in putting forward the soul as the source of all motion in his subsequent dialogues. Finally, Plato rethinks the human soul in Timaeus by identifying completely with kinēsis and calling its passive motion as pathēma or pathos. The passive form divided into appetites and feelings in Timaeus leads to define a motion which occurs only in the soul independently from the body while feeling anger, fear, love, jealousy and the like mixed with pleasure and pain in Philebus. This definition will eventually lead to the definition of pathē in the meaning of ‘emotion’ in Aristotle.

The subject matter of this paper consists of the iconographic roots of the human-headed, bird-bodied figures that appear on some of the Lycian grave reliefs in the Classical Period. In total there are five human-headed bird-bodied figures on two monu­ments standing in the acropolis of Xanthos. One is “Building F”, the other is the pillar tomb termed the “Harpy” Monument. Researchers have connected these human-headed bird-bodied figures with the descripti­ons of Sirens that are recorded in Greek Mythology. According to the accepted understanding today, the figure depicting the Siren was transported from eastern art to the shores of the western Aegean, a consequence of the increasing maritime-trade relationship of Mediterranean and Aegean peoples. However, neither the root nor the religious affiliations of this image that is found in Lycian tomb depictions have been exami­ned in detail in studies concerning Sirens. This paper examines the origin of the “Lycian Sirens” and their status within the Lycian and Anatolian spiritual belief system, regarding both literary and archaeological evidence; with the aim of elucidating the presently obscure belief in the otherworld of the Lycian people.

Çalışmamızın konusunu Likya Klasik Dönem mezar kabartmaları üzerinde karşımıza çıkan insan başlı-kuş gövdeli figürlerin ikonografik kökeni oluşturmaktadır. Ksanthos kenti akropolünde yer alan iki anıt üzerinde toplam beş adet insan başlı-kuş gövdeli figür bulunmaktadır. Bunlardan birisi F Anıtı, diğeri ise Harpy Anıtı olarak adlandırılan dikme mezardır.  Araştırmacılar bu insan başlı-kuş gövdeli figürleri Hellen mitoslarındaki Siren adlandırmalarıyla özdeşleştirmişlerdir. Tekil olarak sirenleri irdeleyen çalışmaların kabul edilen görüşlerince, Siren figürü Ege ve Akdeniz halklarının, denizcilik vasıtasıyla artan ticari ilişkilerinden dolayı doğu sanatından Ege’nin batı kıyısına taşınmıştır. Ancak Likya mezar kabartmalarında da karşımıza çıkan bu motifin inanç sistemindeki yeri ve kökeni ayrıntılıca irdelenmemiştir. Bu bağlamda bu çalışmayla figürün kökeni, Likya ve Anadolu inanç sistemindeki yeri, antik kaynak ve arkeolojik veriler ışığında irdelenecek, aynı zamanda bilinmezlerle dolu Likya’nın öte dünya inancına da ışık tutulmaya çalışılacaktır.

Doğu Akdeniz Bölgesi’nde M.Ö. VIII. yüzyılın sonundan Geç Antikçağa kadar, farklı formlarda am­phora üretilmiştir. Bölgedeki amphora üretimine dair çeşitli kanıtlar, kazılar ve yüzey araştırmalarında tespit edilmiştir. Bu amphoralar içerisinde bölgede üretilen zeytinyağı, şarap, defne yağı, balık çeşitleri gibi gıda ürünleri taşınmıştır. Silifke Müzesi’ndeki çalışma­ları­mızda Doğu Akdeniz üretimi yedi amphora grubu saptanmıştır. Silifke Müzesi’ndeki Doğu Akdeniz üre­timi örnekleri, Sepet Kulplu, Suriye-Filistin Grubu, Kıbrıs-Kuzey Suriye Tek Kulplu, M 239, LR 1 Ampho­rası’nın B ve C Formları, LR 4 Amphorası ve AE 5 oluşturmaktadır. Özellikle Late Roman 1 ampho­ra­ları, Akdeniz ve Karadeniz’in birçok noktasına ulaşarak en geniş coğrafi yayılıma sahip grubu oluşturmaktadır. Müze’deki Doğu Akdeniz ampho­raları yaklaşık M.Ö. VII. yüzyılla M.S. VII. yüzyıl arasına tarihlenmektedir.

Different style of amphora was made in the Eastern Mediterranean Region from the end of the VIII century B.C. into Late Antiquity. Several proofs for the production of amphoras in the region were found during the course of excavations and surface surveys. The produce of the region including: olive oil, wine, daphne (laurel) oil, kinds of fish were carried in these amphora. During studies in Silifke Museum seven East Mediterranean made groups of amphora were determined. The examples of these East Mediterranean amphora groups in the Silifke Museum are: the basket handle, Syria-Palestinian Group, Cyprus-North Syria one handle, M 239, Late Roman 1 Amphoras B and C forms, Late Roman 4 Amphoras and AE5. In particular the Late Roman 1 Amphoras have the widest geographical distribution, found in many regions around the Mediterranean and Black Seas. The East Mediterranean amphoras in the Museum date to the period extending from between the VII century B.C. to the VII century A.D.

Burada sunulan makale, M.Ö. IV. yüzyıl Ati­nası’nda gerek yaşamı, gerekse çalışmaları ile geniş bir yer edinmiş ve pek çok kaynak tarafından atıf almış bir entelektüel olan Phaselis’li Theodektes’i tanıtmayı amaçlamaktadır. İlk olarak Theodektes’in hayatı ve ailesi hakkında bilgi verilmiştir. Aristandros’un oğlu olarak kaydedilen Theodektes’in kendisiyle aynı ismi taşıyan bir oğlu bulunmaktadır. Antik kaynaklarda verilen bilgiler yazarın doğum yılının tam olarak tespit edilmesine olanak vermese de bunun için M.Ö. IV. yüzyılın ilk çeyreği kabul edilebilir. Çalışmanın de­vamın­da Theodektes’in aldığı eğitim üzerinde du­rul­muş ve retorik öğretisi hakkında bilgi verilmiştir. Iso­krates’in yanında eğitim gören Theodektes’in hi­tabet alanında oldukça etkili olduğu ve bu konuda eserler verdiği bilinmektedir. Bu bölümde yazarın yetenek­lerine atıfta bulunan eserler incelenmiş ve Theo­dek­tes’in özellikle bulmaca yaratma ve çöz­mede­ki başarısı ortaya konulmuştur. Aynı bö­lümde yazarın katıldığı yarışmalar ele alınmış ve aldığı başa­rılar tespit edil­miş­tir. Çalışmanın devam eden kısmında The­odektes’in tragedya çalışmaları üzerinde durulmuş ve bilinen trag­edya oyunları hakkında bilgi verilmiştir. Tragedya alanında öncülleri olan Aiskhy­los, Sophok­les ve Euripides’in etkisinde kaldığı görülen Theo­dektes’in on (on iki?) tragedyasının adı bilin­mekte­dir: Aias, Alkmaion, Helene, Lynkeus, Oi­dipus, Orestes, Philokte­tes, Tydeus, Thyestes ve Maussollos ile olasılıkla The­seus ve Bellerophontes. Theodektes’in farklı kay­nak­larda adları anılan söz ko­nusu eserlerinin ele alın­ma­sının ardından, hangi es­erine ait oldukları tespit edile­meyen pasajlar da çalışma­ya dâhil edilerek oku­yu­cu­nun bilgisine sunulmuştur.

This article aims to present Theodectes of Phaselis, an intellectual who occupied a prominent place in IV century B.C. Athens, both through his life and his works and who was referred to by many sources. Firstly the paper mentions his life and his family. He was the son of Aristandros and had a son bearing the same name as his father. Although the information provided by the ancient sources does not record his exact birth of date, during the first quarter of the IV century B.C. seems accepted. His educational background and his rhetorical doctrine is elucidated as it is known that Theodectes was a pupil of Isocrates, and was an influential rhetorician, writing rhetorical works. The texts recording his talents are analysed and particularly his success in both creating puzzles and solving them is revealed, with emphasis upon the contests he participated in and the prizes he won. Theodectes’ work  as a tragic poet and information concerning his known tragedies are noted. We know the names of ten, possibly twelve, tragedies by Theodectes, who was clearly influenced by his predecessors Aescylus, Sophocles and Euripides: Aias, Alkmaion, Helene, Lynkeus, Oidipus, Orestes, Philoktetes, Tydeus, Thyestes and Mausollos, possibly Theseus and Bellerophontes. After his tragedies, mentioned in various sources, passages from his unidentified tragedies are given. This is followed by a text of Theodectes of which we are unsure it is from a literary work.

Antikçağlardan itibaren insan hayatında yer alan spor, ulusal sınırların belirlenmeye başlandığı andan iti­baren gerek toplumlar arasında gerek­se toplum için­deki vatandaşlar arasında rekabetin artmasıyla  gün­lük hayatın merkezine oturmuştur. Özellikle ulus­la­rarası yarışmalarda galibiyet almak tüm ülkeler için çok değer kazanmıştır; bundan dolayı ülke­le­rin başarılı olamadık­ları alanlarda az gelişmiş ülkelerden ken­di­lerine sporcu transfer ettikleri görül­mektedir; 2008 Pe­kin Olimpi­yatları’nda gümüş madal­ya kazanan atle­timiz Elvan Abeylegesse bunun için iyi bir örnek oluşturur.  Arjan­tin, Brezilya ve İtalya gibi zamanında eko­nomik sorun­lar yaşayan çoğu ülke, kriz dönemle­rini aşana kadar sporu (özellikle futbolu) bir tür araç olarak kullan­mışlar; böylece futbolda dünya çapında yer edinmiş­lerdir. Bu afyon etkisi dolayısıyla bazı modern en­telektüeller futbolu küçümsese de fut­bolcu olma haya­lini taşıyan birçok genç bu hayali gerçekleş­tirme fırsa­tını yakalamak için çalışmaktadır. Futbol kulüpleri ise, yabancı ülkelerden iyi sporcuları transfer ederek takım­larını daha da güçlendirmeyi amaç­lar. Bu transferlerle gelen sporcular, ülkemizde de olduğu gibi, aşırı ilgi ve sevgi görmektedirler, öyle ki halkın görebi­leceği yerlere heykelleri bile dikilmektedir; tıpkı Fener­bahçe’nin eski futbolcusu Brezilyalı Alex de Souza’nın Kadıköy’de bir parka taraftarlar tarafından hey­ke­linin dikilmesi gibi. Tüm yayın organları da spo­run günlük gelişmelerine, galibiyetlere uzunca yer vermektedir. Bu makalede mo­dern dünyanın bu kı­sa örneklerine paralel olarak ya­zıtlar ışığında antikçağ sporcuları ve dönemin aydın­larının onlara ba­kış açısı ortaya konulmaya çalışıl­mış ve elde edilen galibiyetlerin kendilerine ve kent­le­rine ne ifade ettiği ile ilgili sorular tartışılmıştır.

Sports has been a part of human life since antiquity and since the appearance of national borders it has occupied a central position in the daily life together with the increase of rivalry both between societies and citizens within these societies. Being the winner of an interna-tional competition has become particularly important for all countries; that’s why  countries strengthen themselves in the sports branches they fail by transferring sportsmen from underdeveloped countries . Elvan Abeylegesse, the Turkish athlete who won a silver medal in Beijing Olympics in 2008, constitutes a good example for this. Most countries which faced  economic problems such as Argentina, Brazil and Italy used  sports (especially football) as  a means until they overcame their financial crisis so the way they play football has acquired a worldwide reputation. Even though some modern intellectuals  despise football because of its tincture of opium, many young people who dream of becoming a professional footballer are eager to be given a chance and  chase after their dreams. As for the football clubs, they want to render their teams stronger by transferring successful footballers from foreign countries. The foreign sportsmen who were thus transferred are warmly welcomed and showered with affection and love even to the extent that their statues are erected in public places. The statue of Alex de Souza, the Brazillian footballer, who was a former player in Fenerbahçe team, was erected in a park in Kadıköy by his fans and this is a fine example of  the expression of gratitute. In paralel with these examples of the modern world this article focuses on the ancient sportsmen and the way they were viewed by the intellectuals of antiquity and discusses what the winnings meant both to the sportsmen and to their cities.

Bybassos arkeolojik alanından yüzey araştırması ile ele geçen 28 amphora parçası ile yakınındaki akarsu yatağından elde edilen 4 kil örneği arkeometrik yönden incelenmiştir. Örnekler öncelikle malzeme türü, dö­nem ve örnekleme bölgelerine göre gruplandırılmış­tır. Kodlanıp fotoğraflanarak, kataloglanıp belgelenen ör­neklerin renk değerleri L*a*b* renk sistemi kullanıla­rak belirlenmiştir. Örneklerin petrografik özellikleri ince kesit optik mikroskop analiziyle, kimyasal yapısı da XRF analizi ile belirlenmiştir. İnce kesit optik mikros­kop analizi ile örneklerin matriks /agrega içeriği, agrega türü/dağılımı/boyutu, gözenekli­liği, kil (mat­riks) yapı­sının özelliklerine göre gruplandı­rıl­mış­tır. Seramiklerin pişirim sıcaklıkları 850-900°C arasın­da olmalıdır. Am­pho­ra örneklerin kil türü yoğun­lukla illittir. 2 örneğin agrega içeriğinde tuğla kırığı parçaları (%1,5 ve %2) belirlenmiştir. Seramik örneklerin hammadde içeriğini ayrışmış ofiyolitik yerel kayaç kırıkları oluşturmaktadır. Örnek­ler, petrografik özellik­leri­nin yanı sıra kimyasal içerikleri açısından hem kendi aralarında hem de yöre toprağı ile büyük benzerlikler taşımaktadır. Amphora örnekleri içinde MBA-B16 örneğinin diğer örnekler­den farklı özellikte olduğu anlaşılmıştır. Amphoraların Sr ve Zr içeriklerine göre, üretimlerinde çoğunlukla ka­rasal olmak üzere karasal/denizel kum karışımının ham­madde olarak kullanılmış olması gerekir. XRF ana­lizi sonuçlarına göre kil örnekler 2 grup halinde sınıf­landırılmıştır.

Following the survey of the Bybassos archaeological area, 28 amphorae and 4 clay deposit samples from the adjacent river bank were analyzed through archaeometry. The samples were primarily grouped in terms of their material type, period and sampling region. The catalogued and photographically documented samples were then analyzed chromametrically from their colors employing L*a*b color systems. The petrographic properties of the samples were analyzed through thin section optical micros-copy, and the PED-XRF method was used to determine their chemical structures. The samples were grouped employing thin section analysis into their matrix/aggregate features, type/distribution/size of aggregate, porosity, clay type and structure. The firing temperature of the ceramics ranged between 850 and 900ºC. The clay type of the amphora samples was mainly illite. Only two samples contained brick particles (1,5% to 2%) in their aggregate content. The raw material of the amphorae came from local decomposed ophiolithic rock. Both the petrographic and chemical properties of the samples provided high compatibility, not only with each other but also to the local rock formation. Only one example (MBA-B16) has different chemical properties from the others. In respect to their Sr and Zr contents, these amphorae were most probably largely produced employing terrestrial, or a homogeneous clay mixture of coastal/terrestrial raw material.

Bu araştırmada, Lydia Bölgesi’nin doğu sınır kent­lerinden biri olan Menderes Nehri kenarındaki Apol­lonia/Tripolis’te gerçekleştirilen yüzey araştırması ve ka­zılar sonucunda elde edilen bilgiler değerlen­dirilmiş­tir. Kent ve civarındaki yaşam izleri M.Ö. 3500’lere da­yanmaktadır. Hellenistik Dönem’de ızgara plana sahip bir polis olarak imarın başladığı Tripolis’te Roma Dö­nemi’nde görülen şehir planlaması ve yapılanmanın Hierapolis, Laodikeia ve Blaundos gibi komşu kentlerle benzer özellikler göstererek devam ettiği tespit edil­miştir. Araştırmaların en çarpıcı sonucu ise Aphrodi­sias, Sardeis ve Ephesos gibi kentlerde yıkıcı etki yara­tan Sasani akınlarının Tripolis’te de izlerine rastlanmış olmasıdır. M.S. VII. yüzyılın üçüncü çeyre­ğinden iti­ba­ren kentteki yaşam izleri yavaş yavaş silinmeye baş­lamasına rağmen M.S. X.-XI. yüzyıllarda nüfusu az da olsa bir grubun hala Tripolis’te varlığını sürdürdüğü arkeolojik materyalle kanıtlanmıştır. M.S. XIII. yüzyıl­da Tripolis’in yaslandığı tepenin zirvesinde İznik kralı III. Iohannes Dukas Vatatsez tarafından yaptırılan kale ve bu kalede gerçekleştirilen yüzey araştırmalarında elde edilen veriler Ortaçağ Arkeolojisi ile ilgili önemli veriler sunmaktadır.

In this study with the information obtained from both survey and excavations one of the border towns in the eastern region of Lydia by the Menderes River, Apollonia/Tripolis, is evaluated. Traces of life in and around the city date from 3500 B.C. Construction as a polis with a grid street plan began in the Hel­lenistic period. During the Roman period Tripolis was similar in terms of urban planning and archi­tectural structures to neighboring cities such as: Hierapolis, Laodikiea and Blaundos. The most striking result from this research was the traces of the devastating impact that the Sassanians had at Tripolis, as was also the ncase in cities such as: Aphrodisias, Sardeis and Ephesus. Despite trace remains of life, the city gradually ceased to exist from the third quarter of 7^th century A.D. Some recovered archaeological material indicates a population inhabited this place in the 10^th-11^th centuries A.D. On the summit of the hill of Tripolis, the castle constructed by order of John Ducas Vatatsez III (king of İznik) in the 13^th century, provides important data for Medieval archaeology.

Bu çalışmada ele alınan figürinler, 1993 yılında, Aydın ilinin 11 km güneydoğusundaki Mesutlu Kö­yü’nden bulunmuştur. Figürinler kalıp tekniğiyle üre­til­miştir. Oldukça sert, homojen yapıdaki kil, açık kır­mızı renkli ve az miktarda mika katkılıdır. TK. 1’de çıplak ve genç betimlenen Herakles’in sağ eli, baş bandı, lobutu ve aslan postu eksik olmasına rağmen bir ta­mamlama denemesi yapılmıştır. TK. 2 ve 3, serbest du­ruşları, Frig başlığı, tunica manicata ve anaxyrides gi­yimli olmalarıyla tipik Attis figürinleridir. Bu örnek­lerin tipolojileri diğer çağdaş merkezler ve kontekstler­deki buluntularla karşılaştırılabilir. Eserlerin benzer örnekleri ve buluntu kontekstine göre figürinler Helle­nistik ve Roma İmparatorluk Dönemi’ne tarihlen­miş­tir. Stilistik ve tipolojik karşılaştırmalara göre Mesutlu terrakotta buluntularının Tralleis üretimi ol­duğu iddia edilmektedir.

The figurines that form the subject of this article were discovered in 1993 in the village of Mesutlu, 11 km. southeast of Aydın. These figurines were each cast in a mold. The clay is rather coarse but homogeneous, of a pale red color and contains a fair amount of mica. TK. 1 depicts Heracles, a youthful nude figure, his right hand, head band, club and lion skin were broken but have been completely reconstructed. TK. 2 and 3 are typical figurines depicting Attis. They stand in a relaxed pose and both wear a Phrygian cap, tunica manicata and anaxyrides and the typology of these examples are comparable with finds from other contemporary settlements and contexts. Some parallels and the contexts of these finds allow us to date them to the Hellenistic and Roman Imperial Periods. From stylistic and typological comparison these Mesutlu terracotta finds were products of the city of Tralleis.

Anadolu’nun değişik kentlerinde ele geçmiş, Iulius-Claudius’lar Dönemi’ne tarihlendirilen portre­lerde başların bir yöne çevrilmesi, eğilmesi ya da yüz özellikleri gibi ortak stilistik özelliklere sahip, bazı resmi ve özel portreler mevcuttur. Portreler için sıralanan bu özellikler ise bugüne kadar genelde sadece Hellenistik Dönem’in bir etkisi olarak açıklanmış; hatta dönemin bazı önemli okullarına atfedilmiştir. Aşağıdaki çalış­mada söz konusu bu portreler stilistik açıdan irde­lenecek ve Hellenistik Dönem etkisinde üretilip üretil­medikleri, daha da ötesi bunların belli okullara bağ­la­nıp bağlanamayacakları gibi konular üzerinde du­ru­lacaktır. Bunun için de, öncelikle incelenen dönemin öncülü olan Geç Hellenistik Dönem eserle­rine bir göz atılacak, özellikle de bu devrin stil özelliklerinin Iulius-Claudius’lar Dönemi’ne tarihlen­dirilen portrelerde var olup olmadığı araştırılacaktır. Eğer Iulius-Claudius’lar Dönemi portrelerinde daha önceki dönemlere ait gele­neklerin izleri tespit edile­biliyor ise bunun bir devam­lılık süreci mi; yoksa tıpkı Augustus Dönemi sanatında görülen ve bilinçli bir uygulama olan Klasisizm gibi bi­linçli bir tercih mi olduğu sorgulanacaktır.

There are some official and private portraits recovered from different cities in Anatolia that date from the Iulio-Claudian era and which carry common stylistic features, such as heads turned in one direction or having some characteristic facial features. These features have to date been regarded only as being a continuation of Hellenistic period style, and have even been attributed to the some major schools of that time1. In this study these portraits will be examined stylistically and the question of if these portraits were produced under the influence of the Hellenistic tradition or not, and if one may connect them with the certain schools or not, is investigated. For this purpose, firstly the works of the late Hellenistic era, the precursor of the Iulio-Claudian era and, in particular, if there are characteristics carried from the style of this period into the subsequent portraits dating from the Iulio-Claudian era are investigated. Further, as traces of the Hellenistic tradition are found in these Iulio-Claudian portraits, was this a consequence of continuity, or was it the consequence of a conscious choice concerning representational style, as was the case in the Classicism of Augustan art?

Quintus Vedius Capito Anıtı, 1970’li yılların ba­şında, Liman Agorası’nın kuzey kenarındaki Stoa’nın he­men batısında, Glykinna Anıtı’nın kuzey kenarına bi­ti­şik durumda tespit edilmiştir. Anıtın kuzey yöne doğ­ru olan bölümü yaklaşık kaide yüksekliğine kadar, diğer güney bölümü ise yalnızca kaideye kadar korun­muş durumdadır. Anıt en altta bir basamak, onun üs­tünde bir oturma bankı, alt tarafı profilli alçak bir kaide, yüksek orthostat bloklarla oluşturulmuş gövde ve üst tarafı profilli taç bloklarından oluşmakta­dır. Anıt üze­rinde 3 farklı alanda yazıt görülmektedir: En altta basa­mağın cephesinde; alçak kaidenin profilli kısmının üze­rin­deki düz alanda ve orthostat blokları­nın cephe­sinde. Anıtın inşasında şipoliyen malzeme kullanılmış­tır. Ay­rıca yapı tekniği açısından özensizdir. Bu yüzden bu anıt Kaunos için bu kadar değerli olan bu ailenin onu­runa yakışmamakta­dır. Bu da anıtın kentin başka bir yerinde dikili olduğunu ve tekrar bugünkü yerine bile­me­diğimiz herhangi bir nedenden dolayı yeniden dikil­miş olabileceğini akla getirmektedir. Vedius ailesi ile ilgili olarak, tanrıça Leto’nun başrahibi olan dede Quin­tus Vedius P. f. Capito ile başlayan rahiplik göre­vinin, Flavia Maxima gibi aynı sülalenin sonraki fertleri tara­fından da sürdürülmüş olduğu anlaşılmaktadır. Anıtın Hadrian Dönemi’nin sonla­rında dikildiğini ve ekleme­lerin de, son kuşak olan Flavia Maxima’nın yaşa­dığı Anto­nius Pius Dönemi’nin sonlarında yapıl­mış olduğu söylenebilir.

In the early 1970’s the monument of Quintus Vedius Capito was found on the northern edge of the Kaunos Harbour Agora, adjacent to the northern edge of the Glykinna Monument in the west Stoa. The northern part of this monument is preserved to approximately the height of the base while only the base survives from the southern part. It comprises a step at the bottom, a bank above, the lower side of the profile of a low-base, high orthostate blocks and the upper side of the body and high-profile crown orthostate blocks. The inscriptions on the monument are in three different positions: on the bottom face of the step, on the flat section above the section profile of the lower base and, carved upon the face of the orthostate blocks. Some spolien material was employed and there is some imprecision in terms of the construction technique employed. In appearance therefore, this monument seems unworthy of the honor of the family members whose names are recorded on it who were so precious to Kaunos. It seems for some reason this monument was first erected in some other part of the city and it was subsequently re-erected in its present location. Regarding the Vedius family, the father superior of the goddess Leto, grandfather Quintus Vedius, P. f. Capito began with the priesthood, maintained, like Flavia Maxima, within the members of the same family. This monument was erected at the end of the reign of Emperor Hadrianus, the joining has been period of last member Flavia Maxima, the end of Antonius Pius.

Although the province of Pontus-Bithynia formed the northeast boundary of the Roman state, it was governed as a senatorial province for a long time. During the historical process until Trajan’s reign the Roman governors appointed to the province of Pontus-Bithynia were proconsules at the level of praetor. But after 75 A.D., from the last years of the emperor Vespasian’s reign possibly until the Trajan period we see that the proconsules to be sent to the province were more experienced. In 110 A.D. emperor Trajan, by the decree of senatus appointed Pliny the younger governor with the title legatus Augusti pro praetore as if this were an imperial province, instead of a governor with the title procunsul. We mustn’t infer from Pliny’s unusual as­signment that Pontus et Bi­thynia, a senatorial province, was turned into an imperial one. In this context, this study discuss the following questions: For which reasons was Pliny appointed to the province? What were the main problems of the province during the governorship of Pliny and what were the aims of emperor Trajan?  From 159 A.D. onward at the latest the governors from the status ex-consul and with the title legatus Augusti pro praetore were appointed to the admin­istration of the province. After the status of imperial province was given, the governors who had previously performed the same job in various provinces and naturally had a longer career were appointed to the province. This fact clearly illustrate the strategical importance of the province. As a result we deal with the governors’ fields of responsibility in the province and their relations with the inhabitants of the province.

Roma devletinin kuzeydoğu sınırını oluşturmasına karşın, Pontus-Bithynia eyaleti Senatus eyaleti olarak uzunca bir dönem yönetilmiştir. İmparator Traianus dönemine değin geçen süreç içerisinde eyalete atanan valiler, praetor seviyesindeki proconsul’lardandır. Ancak M.S. 75’ten sonra yani imparator Vespasianus yöneti-minin son yıllarından itibaren olasılıkla imparator Traianus’un dönemine değin eyalete gönderilecek proconsul’lerin daha tecrübeli oldukları görülmektedir. İmparator Traianus, M.S. 110 senesinde bu eyalete pro-consul unvanlı bir vali yerine, sanki burası imparator eyaletiymiş gibi legatus Augusti pro praetore unvanıyla Genç Plinius’u Senatus kararıyla vali olarak atamıştır. Plinius’un özel bir biçimde atanması, senatus eyaleti olan Pontus et Bithynia’nın imparator eyaleti yapıldığı anlamına gelmemelidir. Bu bağlamda Plinius, hangi se-beplerden ötürü eyalete atanmıştır? Bu dönemde eya-letin başlıca problemleri ve imparatorun beklentileri nelerdir? soruları ele alınmıştır. En geç M.S. 159’dan itibaren eyaletin yönetimine ex-consul statüsünden le-gatus Augusti pro praetore unvanlı valiler atanmışlardır. İmparatorluk eyaleti olmasından sonra eyalete atanan valilerin daha önceden birkaç eyalette valilik görevini yaptıktan sonra nispeten daha uzun bir kariyer sahibi oldukları anlaşılmaktadır. Bu durum şüphesiz eyaletin artan stratejik önemini göstermektedir. Son olarak çalış-mamızda valiler ile eyalet sakinleri arasındaki ilişkilere değinilmiştir.

Makalede, 2010-2012 yılları arasında Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle Sakarya İli Pamukova, Geyve, Taraklı ilçeleri ile Bilecik İli Merkez İlçe, Os­maneli ve Gölpazarı ilçelerinde gerçekleştirilen epigra­fik ve tarihi-coğrafi yüzey araştırmaları kapsa­mında tespit edilen adak yazıtları tanıtılmaktadır. Yazıtlardan birincisi, Neikon tarafından mahsulün be­reketi için Tanrı Agathos’a adanmıştır. İkincisi, aynı zamanda Ro­ma vatandaşı olan bir yerli tarafından Zeus Ouebrea­nos’a adanmış görünmektedir. Bu yazıtta ilk kez karşı­laşılan Ouebreanos epitheton’u muhtemelen civardaki bir yer isminden türetilmiştir. Üçüncü yazıt, Aurelius Trophimos adlı Constitutio Antoniniana ile Roma vatandaşlık hakkı almış olması gereken bir yerli tarafın­dan tanrı Zeus Soter’e adanmıştır. Dördüncü belge, Menestheus tarafından Bithynia Bölgesi’nde yaygın bir biçimde tapım gören Zeus Bronton’a verimli geçen bir hasattan sonra adanmış görünmektedir. Beşinci ve son yazıt Nikostratos oğlu Apphous tarafın­dan Zeus’a adan­mış bir sunak yazıtıdır.

The paper presents newly discovered votive inscriptions. With permission from the Ministery of Culture and Tourism these finds were discovered during fieldwork conducted between 2010 and 2012 in Pamukova, Geyve and Taraklı (districts of the province of Sakarya), as well as in the Osmaneli, Gölpazarı and central districts of the province of Bilecik. The material consists of: 1) A dedication to Theos Agathos by Neikon giving thanks for a bountiful harvest. 2) A dedication to Zeus Ouebrea-nos by a native named Titus Iulius Trophimos, who apparently had Roman citizenship. The epitheton Ouebreanos was unknown and is possibly derived from a neighboring toponym. 3) A dedication to Zeus Soter by a native named Aurelius Trophimos, who received Roman citizenship, probably due to the Constitutio Antoniniana. 4) A dedication to Zeus Bronton, who was widely worshiped in Bithynia, by Menestheus giving thanks for a bountiful harvest. 5) A votive inscription dedicated to Zeus by Neikostratos, son of Apphous.

2011 yılında Gül Karaüzüm’ün (Müze Müdür Vekili) izniyle İznik Arkeoloji Müzesi’nde çalışılmıştır. Makalede, İznik Arkeoloji Müzesi’nden yayımlanma­mış  4 yeni yazıt tanıtılmaktadır: 1) Tiberius Cau­dius’un oğlunun Ana Tanrıça’ya bir adağı; 2) Hostilia Briseis’in oğlu Briseianus ve ev halkı için Artemis’e adağı; 3) Zeus Soter’e bir adak; 4) Bouleutes […] Severus, eşi Casia Maxima ile yeğeni Pontia Pactumeia’nın mezarı. Roma İmparatorluk Dönemi’ne tarihlenen yazıtlar İznik İlçesi’nden (Bursa) toplanmış­tır.

Epigraphic research was conducted in the Iznik Archaeological Museum (Bursa) in 2011 with the permission of Gül Karaüzüm (acting Director of the Museum). This paper introduces a compilation of 4 unpublished inscriptions which are now in the museum: 1) A votive offering of Tiberius Caudius’ son to the Mother Goddess; 2) A votive offering of Hostilia Briseis to Artemis for her son Briseianus and his household; 3) A dedication to Zeus Soter; 4) The graves of bouleutes … Severus, his wife Casia Maxima and his nephew Pontia Pactumeia. These inscriptions dating from the Roman Imperial Period were collected from the Iznik region (Bursa).

Osmanlı Devleti’nde 18. yüzyılın başlarından itibaren özellikle dış ticarette ve taşımacılıkta Fransız­ların üstünlüğü olsa da, iç ticaret yerli tüccarın kontrolü altındaydı. Fakat bununla birlikte İçel ve Antalya sahil­leriyle iç kesimlerinde, Acem tebaası Ermeni tüccarın da yoğun ticarî aktivitesinin olduğu anlaşılmaktadır. Doğu Akdeniz’de Halep ve Adana taraflarından kıyı şeridi boyunca gelen ticaret yolu, İçel ve Alaiye sancak sınırlarını kat ederek Antalya’ya kadar ulaşıyordu. Ay­rıca bu sahillerde irili-ufaklı birçok liman ve iskele de mevcuttu. İşte bu limanlar bölgedeki ihracat ve ithalatta önemli bir yere sahiptiler.

Bu araştırmada, şimdiye kadar üzerinde fazla durulma­dığı anlaşılan İçel, Alaiye ve Antalya sahille­rinde, 18. yüzyılın ilk yarısında görülen ticarî hareketliliğe dair genel bir çerçeve çizilmesi amaç­lanmıştır. Çalışmanın ana kaynak malzemesini, Başba­kanlık Osmanlı Ar­şi­vi’nde çeşitli fonlardaki belgeler ve kayıtlar oluştur­muş­tur. Fakat bu kaynaklarda yeteri ka­dar sayı­sal veri bu­lunmadığı için, elde edilen sonuçların da muğlak ol­ması tabiidir. Ama yine de meseleye dair daha kapsamlı çalışma yapmak isteyenlere bir fikir ver­mesi açısından, bu araştırmanın öncü bir çaba olabile­ceği umut edil­mektedir.

Despite the dominance of the French, especially in foreign trade and transportation, domestic trade was under the control of local merchants in the Ottoman State from the beginning of the 18th century. However, Persian-Armenian merchants conducted intense commercial activities on the İçel coast and in the interior. Along the coastline of the east Mediterranean Sea the trade route from Aleppo and Adana extended to Antalya over the boundaries of Mersin and Alaiye and there were many large and small ports along this coastline and these ports played a very important role in the exports and imports of this region.

This study outlines a general framework concerning commercial mobility during the first half of the 18th century along the coast of İçel, Alaiye and Antalya, with the primary source of the evidence employed in this study being documents from the Prime Ministry Ottoman Archives. However, the lack of sufficient quantitative data recorded in these documents was disappointing. This pioneering study provides an outline, evidence and indications for those wishing to conduct further more extensive research on this subject.